ΓΛΑΥΚΩΜΑ  

Επιδημιολογία

Το γλαύκωμα αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες τύφλωσης σήμερα.

• Προσβάλλει το 1-2% του πληθυσμού > 40 ετών και το 15% σε ηλικίες > 80 ετών.
• 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι είναι τυφλοί λόγω γλαυκώματος παγκοσμίως.
• 66,8 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από γλαύκωμα. Το 2020 οι τυφλοί από γλαύκωμα αναμένονται να φτάσουν τα 11,2 εκατομμύρια.
• Το 50% των ασθενών σε αναπτυγμένες χώρες δεν γνωρίζουν ότι έχουν γλαύκωμα. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 90% στις αναπτυσσόμενες χώρες
• Στην Ελλάδα 136.000 άτομα άνω των 60 ετών έχουν γλαύκωμα, εκ των οποίων το 54,1% είναι αδιάγνωστοι.
• Στο 14,3% των ασθενών υπάρχει θετικό οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος

 

Το Γλαύκωμα είναι μια πάθηση των οφθαλμών που χαρακτηρίζεται από αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση και σταδιακή βλάβη του οπτικού πεδίου.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

 

Υπάρχει κάποιος τρόπος για την πρόληψη του γλαυκώματος ?

Δεν υπάρχει τίποτα που θα εμποδίσει το γλαύκωμα, αλλά μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξή του με έγκαιρη θεραπεία. Ως εκ τούτου, είναι πολύ σημαντικό να έχετε τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις. Ο γιατρός σας θα εκτελέσει μια σειρά από ανώδυνες εξετάσεις - μετρήσεις της πίεσης του οφθαλμού, διεσταλμένες οφθαλμολογικές εξετάσεις, δοκιμές και μερικές φορές το οπτικό πεδίο - για να ελέγξει για τυχόν αλλαγές στο μάτι σας ή στην όραση σας. Με την έγκαιρη διάγνωση, το γλαύκωμα μπορεί συχνά να ελεγχθεί με φάρμακα, είτε με οφθαλμικές σταγόνες ή χάπια. Αν το γλαύκωμά σας δεν ανταποκρίνεται στη φαρμακευτική αγωγή, ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συστήσει θεραπεία με laser καθώς και χειρουργική επέμβαση. Θυμηθείτε, το ήμισυ περίπου των ατόμων με γλαύκωμα δεν το γνωρίζουν, και οι γιατροί δεν μπορούν να αντιστρέψουν βλάβη από το γλαύκωμα. Η όραση που έχει χαθεί είναι μη αναστρέψιμη, δεν μπορείτε να πάρετε την όρασή σας πίσω αφού έχει χαθεί. Καλύτερη προστασία σας είναι να κάνετε συχνές οφθαλμολογικές εξετάσεις, κάθε δύο χρόνια, αν είστε άνω των 40 ετών ή σε ένα πρόγραμμα που συνιστάται από το γιατρό σας.

 

Εάν έχω γλαύκωμα, θα τυφλωθώ?

Όχι δεν θα τυφλωθείτε. Αλλά θα πρέπει :

• Να διαγνωστεί έγκαιρα.
• Να επισκέπτεστε συχνά τον γιατρό σας ώστε να μπορεί να παρακολουθεί την ενδοφθάλμια πίεση, τα οπτικά πεδία, και να κάνει τακτική παρακολούθηση και ανάλυση των οπτικών ινών και οπτικού νεύρου.
• Να βάζετε σωστά και καθημερινά τα φάρμακα που σας έχει υποδείξει ο γιατρός

Οι πιθανότητες να έχετε εφ' όρου ζωής την όραση σας είναι πολύ μεγάλες με την προϋπόθεση ότι παίρνετε τα φάρμακά σας σωστά και καθημερινά, επισκέπτεστε συχνά το γιατρό σας και εφαρμόζετε τις οδηγίες του. Η θεραπεία επιβραδύνει σημαντικά τη βλάβη που εμφανίζεται στο οπτικό νεύρο, λόγω της υψηλής πίεσης στο μάτι. Στην πραγματικότητα, αν βάζετε στα μάτια σας σταγόνες σύμφωνα με το πρόγραμμα κάθε μέρα, θα κρατήσετε την όρασή σας.

 

Εάν υπάρχει γλαύκωμα στην οικογένεια μου θα το έχω και εγώ?

Όχι απαραίτητα, αλλά το οικογενειακό ιστορικό είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας .

Άλλοι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο σας είναι:

• Αν είστε άνω των 50 ετών
• Αν ανήκετε στην μαύρη φυλή
• Αν έχετε οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος
• Αν έχετε ιστορικό παλαιού τραυματισμού των ματιών
• Αν λαμβάνετε στεροειδή φάρμακα
• Αν έχετε διαβήτη
• Αν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση
• Αν έχετε μυωπία

Αν έχετε αυτούς τους παράγοντες κινδύνου θα πρέπει να είναι είστε σε συνεχή εγρήγορση και να εξετάζεστε σε τακτική βάση ώστε να ανιχνευθεί έγκαιρα η νόσος.

 

Λέγεται ότι το Γλαύκωμα είναι η κυριότερη αιτία τύφλωσης, δεν είναι αποτελεσματικές οι θεραπείες ?

Είναι πράγματι η δεύτερη αιτία τύφλωσης παγκοσμίως, αλλά μην ξεχνάμε ότι σε πολλά κράτη η πρόγνωση και διάγνωση είναι μηδαμινή, η πρόσβαση σε γιατρούς είναι πολύ δύσκολη και όταν οι ασθενείς φτάσουν στον γιατρό ίσως να βρίσκονται σε πολύ προχωρημένο στάδιο της νόσου.

Στα προηγμένα κράτη που η πρόγνωση είναι σαφώς καλύτερη και η πρόσβαση στον γιατρό ευκολότερη, το ποσοστό τυφλότητας από το Γλαύκωμα είναι μικρότερο αλλά και σε αυτά το 40% είναι αδιάγνωστο.

Γι΄αυτό η προσπάθεια των οφθαλμιάτρων παγκόσμια είναι η ενημέρωση και πρόληψη της νόσου(αυτό κάνουμε άλλωστε αυτή την στιγμή) για να μπορέσουμε να αποτρέψουμε την τύφλωση με την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.

Ένας άλλος μεγάλος παράγοντας στην ρύθμιση του γλαυκωματικού ασθενή είναι η συμμόρφωση.

Η συμμόρφωση στην θεραπεία και η σωστή παρακολούθηση χρειάζεται πολύ κόπο τόσο από τους ασθενείς όσο και από τον θεράποντα γιατρό, για να έχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα.

 

Υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για το γλαύκωμα?

Ναι. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι φαρμάκων (σε οφθαλμικές σταγόνες ή χάπια) που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του γλαυκώματος. Συνήθως, ο γιατρός θα σας αρχίσει σε μια φόρμουλα οφθαλμικών σταγόνων.

Τα φάρμακα λειτουργούν με δύο τρόπους:

Κάποια μειώνουν την παραγωγή του υδατοειδούς υγρού που παράγεται στο μάτι, και άλλα φάρμακα βοηθούν την παροχέτευση του υδατοειδούς υγρού.

Πολλοί άνθρωποι μπορούν να διατηρήσουν την όρασή τους, εάν λάβουν τα φάρμακά τους όπως έχει συστήσει και προγραμματίσει ο οφθαλμίατρος και να παρακολουθούνται από τον γιατρό τους τακτικά.

Σημείωση: Φάρμακα για το γλαύκωμα - ακόμη και οφθαλμικές σταγόνες - μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το σώμα, έτσι θα πρέπει να ενημερώσετε το σύνολο των γιατρών σας ότι τα παίρνετε.

Σε μερικούς ανθρώπους, ωστόσο, τα φάρμακα μόνα τους δεν ελέγχουν την πίεση των ματιών, και η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη.

Ένας τύπος της χειρουργικής επέμβασης που ονομάζεται τραμπεκουλοπλαστική λέιζερ χρησιμοποιεί ένα λέιζερ για τη βελτίωση της ροής του υδατοειδούς υγρού από το μάτι. Αυτό μπορεί να γίνει στο γραφείο του γιατρού σας. Υπάρχουν επίσης αρκετές συμβατικές χειρουργικές επεμβάσεις – η πιο κοινή ονομάζεται τραμπεκουλεκτομή - κατά την οποία ο γιατρός σας δημιουργεί μια νέα διαδρομή αποστράγγισης στον οφθαλμό κάτω από το βλέφαρο. Αυτή η χειρουργική επέμβαση πρέπει να γίνει σε ένα χειρουργείο. Μετά από δύο από αυτές τις διαδικασίες, οι άνθρωποι μπορούν ακόμα να λάβουν οφθαλμικές σταγόνες για να μειώσει περαιτέρω την πίεση των ματιών.

 

Εάν έχω το γλαύκωμα, μπορώ να εξακολουθώ να οδηγώ?

Οι περισσότεροι άνθρωποι με γλαύκωμα μπορεί να εξακολουθούν να οδηγούν – εφόσον περνούν το οπτικό τεστ Μηχανοκινήτων Οχημάτων. Με απλά λόγια, η ικανότητά σας να οδηγείτε, θα εξαρτηθεί από το πόσο όραση έχει χαθεί. Μερικοί άνθρωποι με προχωρημένο γλαύκωμα μπορούν να πάρουν ανανέωση στην άδειά τους, αλλά με περιορισμούς. Ρωτήστε το γιατρό σας για να συζητήσει την κατάσταση μαζί σας για να καθορίσει αν η οδήγηση θα είναι μια ανησυχία για σας.

 

Μπορώ να φοράω φακούς επαφής, αν έχω το γλαύκωμα?

Αν μπορείτε να φοράτε φακούς επαφής εξαρτάται από το ποια θεραπεία του γλαυκώματος επιλέγει ο γιατρός σας. Ο γιατρός σας είναι σε θέση να σας συστήσει να συνεχίσετε να φοράτε φακούς επαφής αν ταυτόχρονα χρησιμοποιείτε οφθαλμικές σταγόνες.

Ωστόσο, ορισμένα φάρμακα μπορεί να χρειαστεί να ληφθούν όταν οι φακοί δεν είναι στα μάτια σας.

Επίσης, μερικά από τα παλαιότερα φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν τη συνταγή σας, οπότε μπορεί να χρειαστεί να πάρετε νέες οδηγίες σχετικά με τους φακούς σας.

Εάν ο γιατρός σας αποφασίσει ότι χρειάζεται χειρουργική επέμβαση, η ικανότητά σας να φοράτε φακούς επαφής ενδέχεται να επηρεαστούν. Να είστε βέβαιος ότι ο γιατρός σας θα συζητήσει μαζί σας, έτσι ώστε από κοινού να μπορέσετε να διαχειριστείτε τις ανησυχίες σας για την όρασή σας και την κατάλληλη φαρμακευτική η χειρουργική θεραπεία.

 

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω τους γονείς μου με το γλαύκωμα;

Αν διαγνωστεί γλαύκωμα είναι πραγματικά ανησυχητικό . Πολλοί ηλικιωμένοι ασχολούνται με διάφορα προβλήματα υγείας που έρχονται με την ηλικία και η διάγνωση του γλαυκώματος θα προσθέσει ένα επιπλέον βάρος στην ψυχολογία του πάσχοντος. Συχνά ανησυχούν ότι θα γίνουν βάρος για την οικογένεια, αν χάσουν την όρασή τους.

Έτσι, πρώτα πρέπει να καθησυχαστεί ο γονέας ότι πολλοί άνθρωποι κρατούν την όραση τους με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και φροντίδα.

Στη συνέχεια, να βοηθήσετε το αγαπημένο σας πρόσωπο να καθιερώσει την καθημερινότητά του, ώστε οι οφθαλμικές σταγόνες να εφαρμόζονται ορθά σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα. Ορισμένες οφθαλμικές σταγόνες πρέπει να εφαρμοστούν αρκετές φορές την ημέρα. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο για τα άτομα με αρθρίτιδα, και αυτό δεν είναι εύκολο να το θυμηθεί. Αυτό που πραγματικά θα βοηθήσει τον ηλικιωμένο θα ήταν η συχνότητα επίσκεψης στο σπίτι του ή από το τηλέφωνο για μια υπενθύμιση. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν, μιλήστε με το γιατρό του γονέα σας για να εφαρμόσετε ένα πρόγραμμα σύμφωνα με τις ανάγκες και την καθημερινότητα του.

Η συμμόρφωση στο θεραπευτικό σχήμα του θεράποντος γιατρού είναι εξαιρετικά σημαντική στο γλαύκωμα ώστε να αποτραπεί η μόνιμη απώλεια της όρασης.

Φροντίστε ώστε ο γλαυκωματικός ασθενής να επισκέπτεται συχνά τον γιατρό του, σύμφωνα με τις υποδείξεις του, και αν το γλαύκωμα του αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση ή laser , φροντίστε την ψυχολογική του κατάσταση, την προετοιμασία της επέμβασης και στη συνέχεια να κανονίσετε τη μεταφορά και τις επισκέψεις στο γιατρό.

 

Πώς πρέπει να βάζω τις σταγόνες μου ?

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να βάζετε τις σταγόνες σας. Ένας απλός τρόπος είναι να γείρετε το κεφάλι σας προς τα πίσω, να τραβήξετε προς τα κάτω το κάτω βλέφαρο και να ρίξετε τη σταγόνα στο χώρο που δημιουργείται ανάμεσα στο μάτι και στο βλέφαρο. Κλείστε απαλά τα μάτια  και πιέστε με το δάχτυλο σας στην έσω γωνία του ματιού για περίπου 2-3 λεπτά. Έτσι και το φάρμακο παραμένει περισσότερη ώρα στο μάτι  και η πιθανότητα συστηματικών παρενεργειών μειώνεται. Αν χρησιμοποιείτε περισσότερες από μία σταγόνες αφήστε τουλάχιστον πέντε λεπτά μεταξύ τους.  

                                  

Ποια είναι τα συμπεράσματα για το Γλαύκωμα ?

• Το γλαύκωμα είναι μια ομάδα παθήσεων που προκαλούν  βλάβη  του  οπτικού  νεύρου συνήθως λόγω αύξησης της ενδοφθάλμιας πίεσης.
• Το γλαύκωμα είναι μια από τις συχνότερες οφθαλμικές παθήσεις στους ηλικιωμένους. περίπου 2% του πληθυσμού πάνω από τα 40 θα παρουσιάσει κάποιο τύπο γλαυκώματος και η συχνότητα αυξάνεται με την ηλικία.
• Υπολογίζεται ότι στις χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης σήμερα πάσχουν 9,25 εκατομμύρια άνθρωποι από γλαύκωμα αριθμός που θα φτάσει στα 12,4 εκατομμύρια την επόμενη δεκαετία.
• Αν  μείνει χωρίς  θεραπεία  το γλαύκωμα μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση.
• Παρ’ όλα αυτά η βλάβη μπορεί να περιοριστεί αν το γλαύκωμα  διαγνωστεί έγκαιρα και θεραπευτεί.